با بالا رفتن سن، دندانها مقاومت و کارایی قبلی خود را از دست میدهند. به همین دلیل ممکن است سالمندان دندانهای زیادی را در سنین بالا از دست دهند. روشهای مختلفی برای جایگزین کردن دندانهای از دست رفته وجود دارد. ایمپلنت و دنتور یا دندان مصنوعی از جمله این روشها هستند. حال ممکن است این سؤال برای شما پیش بیاید که کدام یک از این موارد برای سالمندان مناسبتر است؟ در این مقاله قصد داریم به این سؤال پاسخ دهیم. با ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.
در کل برای جایگزین کردن دندان های از دست رفته برای سالمندان دو روش وجود دارد : 1- دنتور (دندان مصنوعی) 2- ایمپلنت دندانی . تصمیم گیری در مورد اینکه کدام روش بهتر است در نگاه اول ممکن است کار سختی به نظر برسد، اما در واقع همه چیز به ارزیابی مزایا و معایب روشی که می خواهید استفاده کنید بستگی دارد. پس از ارزیابی جوانب مثبت و منفی هر دو روش، می توانید تصمیم درستی در مورد بهترین روش درمانی بگیرد.
مشکلات دهان و دندان سالمندان
سالمندان به دلیل عوامل مختلفی مانند تغییرات مرتبط با افزایش، بیماریهای مزمن، مصرف داروها و کاهش توانایی در حفظ بهداشت دهان و دندان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به مشکلات دهان و دندان قرار دارند. برخی از مشکلات رایج دهان و دندان در سالمندان عبارتاند از:
۱. پوسیدگی و ایجاد حفره در دندان:
با افزایش سن، مینای دندان ممکن است نازکتر شود و حساسیت به پوسیدگی دندان افزایش یابد. حفرهها میتوانند باعث درد، عفونت و از دست دادن دندان شوند.
۲. بیماریهای لثه:
ژنژیویت (التهاب لثه) و پریودنتیت (بیماری پیشرفته لثه) در میان سالمندان شایع است. این شرایط میتواند منجر به تحلیل رفتن لثه، درد، خونریزی، بوی بد دهان و حتی از دست دادن دندان شود.
۳. خشکی دهان:
بسیاری از داروهایی که معمولاً توسط افراد مسن استفاده میشود میتوانند باعث خشکی دهان شوند. این امر جریان بزاق را کاهش میدهد و منجر به افزایش خطر پوسیدگی دندان، بیماریهای لثه، زخمهای دهان و مشکل در بلع و صحبت میشود.
۴. سرطان دهان:
خطر ابتلا به سرطان دهان با بالا رفتن سن افزایش مییابد. این مسئله میتواند لبها، زبان، گلو و سایر نواحی دهان را تحت تأثیر قرار دهد. تشخیص زودهنگام برای درمان موفقیتآمیز بسیار مهم است.
۵. از دست دادن دندان:
از دست دادن دندان میتواند به دلایل مختلفی از جمله پوسیدگی، بیماریهای لثه و ضربه رخ دهد. از دست دادن دندانها میتواند منجر به ایجاد مشکلاتی در جویدن، صحبت کردن، عزت نفس و کیفیت کلی زندگی شود.
۶. عفونتهای دهان:
سالمندان ممکن است عفونتهای مکرر دهان مانند برفک دهان (عفونت قارچی)، هرپس سیمپلکس (زخم دهان) یا عفونتهای باکتریایی (مانند آبسه) را تجربه کنند.
مزایا و معایب دنتور برای سالمندان
دنتور یکی از قدیمی ترین روش های ترمیم دندان است که تقریبا همه آن را می شناسند. در ایران معمولا با اسم دندان مصنوعی شناخته می شود. اما ممکن است همه ایمپلنت را نشناسند. ایمپلنت روش دائمی برای حل مشکل دندان سالمندان است. دائمی به این معنا که مانند دنتور، قابل جابجایی نیست. این موضوع تفاوت عمده بین این دو است.
اگر قصد استفاده از ایمپلنت یا دنتور برای سالمند خود دارید، باید بدانید که هر دوی این روش ها بعد از اندازه گیری و بررسی های دقیق انجام می شود و هر دو به راحتی در دهان جای میگیرند. خمیر مورد استفاده در دنتور از مواد اولیه مختلفی ساخته می شود. ابتدا قالبی از دهان فرد گرفته می شود. سپس قالب با مواد اولیه پر می شود و برای استحکام بیشتر، رشته های فلزی در میان آن قرار می گیرد.
ممکن است در فیلم های سینمایی با این تصویر که دنتور از دهان بازیگر به بیرون پرت می شود مواجه شده باشید. این مشکل در دنیای واقعی زیاد رایج نیست و در فیلم ها بزرگنمایی می شود. البته ممکن است گیره های دنتور مشکل پیدا کند و این اتفاق بیوفتد اما این گیره های قابل تنظیم هستند و در صورت وجود هر نوع مشکل، به سادگی قابل تعمیر هستند.
گیره های نگه دارنده دنتور، ممکن است مشکلی برای نگه داشتن آن در دهان نداشته باشند اما مشکل رایجی که سالمندان با دنتور دارند، لق بودن آن است. در صورتی که اندازه گیری های لازم دقیق نباشند، ممکن دنتور در دهان مدام جابجا شود و به دهان آسیب بزند. این تکان ها ممکن است باعث شود جویدن راحت نباشد. همینطور تکان های دنتور ممکن است بر صحبت کردن فرد هم تاثیر بگذارند.
مزایا و معایب ایمپلنت برای سالمندان
بر خلاف دنتور، ایمپلنت در دندان ثابت می شود و هیچ مشکلی پیش نخواهد آورد. در این روش شی فلزی به شکل پیچ، وارد لثه و استخوان فک می شود. سپس قطعه دیگری که تکیه گاه نامیده می شود، روی آن محکم می شود و بعد از آن، دندان مصنوعی روی تکیه گاه چسبانده می شود. این دندان مصنوعی کاملا شبیه به دندان طبیعی خواهد بود و بر خلاف دنتور به سختی قابل تشخیص است.
همانطور که گفته شد، ایمپلنت باید وارد استخوان فک شود، پس نیاز به جراحی است. این موضوع استحکام آن را بسیار بالا می برد اما می تواند بسیار دردناک باشد. با مراقبت مناسب، می تواند بیست سال یا حتی بیشتر دوام داشته باشد. همینطور در نظر داشته باشید، فضای خالی ایجاد شده بعد از افتادن دندان، می تواند باعث تغییر مکان دندان های دیگر شود. ایمپلنت کمک می کند تا همه دندان های طبیعی موجود در جای خود بمانند تا دهان و فک سالمند، ظاهر طبیعی خود را حفظ کند.
ایمپلنت هایی که در استخوان فک ثابت می شوند، علاوه بر ظاهر طبیعی، احساس طبیعی بودن دندان را به فرد می دهند. جویدن و صحبت کردن با وجود ایمپلنت هیچ تفاوتی با دندان های طبیعی ندارد.
یکی از معایب ایمپلنت نسبت به دنتور، مدت زمان لازم برای نصب آن است. در پروسه ساخت دنتور، قالبی از دهان گرفته می شود و در لابراتوار، طبق قالب دنتور ساخته می شود. اما در مورد ایمپلنت، برای تک تک دندان ها جراحی سرپایی نیاز است. ترمیم هر دندان به طور میانگین حدود دو الی سه ساعت زمان می برد. اگر تعداد دندان های از دست رفته زیاد باشد، ممکن چندین جلسه برای وارد کردن آن به استخوان فک نیاز باشد.
کدام برای سالمندان بهتر است ایمپلنت یا دنتور؟
انتخاب بین ایمپلنت و دنتور برای افراد مسن به عوامل مختلفی از جمله سلامت دهان، تراکم استخوان، بودجه و ترجیحات شخصی بستگی دارد. هر دو گزینه مزایا و معایب خود را دارند، بنابراین مهم است که با یک متخصص دندانپزشک مشورت کنید تا مناسبترین گزینه را برای هر فردی تعیین کنید.
البته ناگفته نماند که ممکن است شما بتوانید هم دندان مصنوعی و هم ایمپلنت را استفاده کنید و گاهی هم امکان دارد تنها یک گزینه داشته باشید و حق انتخابی وجود نداشته باشد. هنگام مقایسه ایمپلنت و دنتور برای افراد مسن باید به نکاتی توجه کنید:
۱. پایداری
ایمپلنتها به طور محکم در استخوان فک گیر میکنند، ثبات فوقالعادهای دارند و در زمان صحبت یا غذا خوردن حرکت نمیکنند. از سوی دیگر، دندانها مصنوعی را میتوان از دهان خارج کرد. گاهی ممکن است در زمان غذا خوردن یا صحبت کردن متوجه حرکت آنها در دهان شوید. این امر میتواند برای برخی از افراد ناخوشایند باشد.
۲. سلامت استخوان
ایمپلنتها استخوان فک را تحریک میکنند و از تحلیل استخوان که معمولاً به دلیل از دست رفتن دندانها رخ میدهد، جلوگیری میکنند. دندانهای مصنوعی این خاصیت را ندارند؛ زیرا پایهای ندارند که در استخوان فک نصب شود. این امر میتواند در طول زمان منجر به تحلیل تدریجی استخوان شود. البته ذکر این نکته ضروری است که گاهی فرد استخوان کافی در فک ندارد و نمیتوان پایه ایمپلنت را در آن نصب کرد. در نتیجه در چنین شرایطی استفاده از دنتور مناسبتر است.
۳. کارایی
ایمپلنتهای دندانی مانند دندانهای طبیعی عمل میکنند، نیروی بایت قوی ایجاد میکنند و به افراد اجازه میدهند تا طیف گستردهای از غذاها را به راحتی بخورند. دنتورها نیز محکم هستند و میتوان با آنها غذاهای مختلفی را خورد؛ اما به اندازه ایمپلنتها قوی نیستند. گاهی هم نیاز به تنظیم کردن دارند.
۴. بهداشت دهان
ایمپلنتها راحتتر تمیز میشوند؛ زیرا میتوان آنها را مانند دندانهای طبیعی مسواک زد و نخ دندان کشید. برای تمیز کردن و نگهداری مناسب دنتور، باید آن را از دهان خارج کنید و مسواک بزنید. البته امکان مسواک زدن آنها در دهان هم وجود دارد.
۵. دوام
ایمپلنتها یک راهحل طولانی مدت هستند که اغلب با مراقبت مناسب تا پایان عمر باقی میمانند. با این حال، پروتزها طول عمر کمتری دارند و ممکن است نیاز به تنظیمات یا تعویض دورهای داشته باشند.
۶. هزینه
ایمپلنتها معمولاً در مقایسه با دندان مصنوعی گرانتر هستند. با این حال، با توجه به طول عمر آنها و کاهش نیاز به تعویض مکرر، ممکن است در درازمدت مقرون بهصرفهتر باشند.
۷. درد و ناراحتی
برخی از افراد تحمل درد و ناراحتی نصب ایمپلنت را ندارند. به عنوان مثال، افرادی که سن بالایی دارند، ترجیح میدهند از گزینه راحتتر یعنی دنتور استفاده کنند تا این که دندانهای خود را جراحی کنند و چندین جلسه به دندانپزشک مراجعه کنند.
توجه به این نکته مهم است که وضعیت سلامت دهان و دندان هر فردی منحصر به فرد است، بنابراین آنچه برای یک فرد مؤثر است، ممکن است برای دیگری بهترین گزینه نباشد. مشاوره با یک متخصص دندانپزشکی یا متخصص پروتز، به شما کمک میکند که انتخاب بهتری داشته باشید.
دنتور یا ایمپلنت؟
متوجه شدیم که ایمپلنت دوام بیشتری دارد و همینطور به حفظ دندان های طبیعی هم کمک می کند. اما برای هر ایمپلنت و هر دندان جراحی نیاز است. در صورتی که تعداد دندان های از دست رفته زیاد باشد، استفاده از ایمپلنت برای فرد توصیه نمی شود. همچنین در این صورت هزینه ایمپلنت تمام دندان ها سرسام آور خواهد بود. برای انتخاب بهترین گزینه برای سالمند خود، نظرات کارشناسان و متخصصان این زمینه کمک کننده خواهد بود. شما می توانید از کلینیک تخصصی ایمپلنت مرسادنت نوبت بگیرید و از مشورت متخصصان این مرکز برخوردار شوید.