ایمپلنت‌های دندانی یکی از بهترین روش‌ها برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته هستند. با پیشرفت تکنولوژی، انواع مختلفی از ایمپلنت‌ها طراحی شده‌اند تا بتوانند در شرایط مختلف مورد استفاده قرار گیرند.
یکی از این انواع، ایمپلنت پایه کوتاه است که برای بیمارانی با تراکم استخوانی ناکافی یا تحلیل استخوانی شدید گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شود.
این مقاله به بررسی جامع ایمپلنت‌های پایه کوتاه، کاربردهای آن، مزایا و معایب، روش جراحی و مقایسه با ایمپلنت‌های معمولی می‌پردازد.
ایمپلنت پایه کوتاه چیست؟
ایمپلنت‌های دندانی به طور کلی شامل یک پایه (فیکسچر)، اباتمنت و تاج دندان هستند. ایمپلنت پایه کوتاه (Short Implant) نوعی از ایمپلنت‌های دندانی است که طول کمتری نسبت به ایمپلنت‌های استاندارد دارد. در حالی که ایمپلنت‌های معمولی بین ۱۰ تا ۱۵ میلی‌متر طول دارند، ایمپلنت‌های پایه کوتاه معمولاً ۴ تا ۸ میلی‌متر طول دارند.
این نوع ایمپلنت برای بیمارانی مناسب است که به دلیل تحلیل استخوانی یا ساختارهای آناتومیکی خاص (مانند سینوس ماگزیلا در فک بالا و کانال عصب تحتانی در فک پایین) امکان کاشت ایمپلنت‌های بلندتر را ندارند.
کاربردهای ایمپلنت پایه کوتاه
۱. تحلیل استخوانی شدید
بسیاری از بیمارانی که دچار تحلیل استخوانی فک هستند، برای کاشت ایمپلنت‌های معمولی نیاز به پیوند استخوان دارند. اما ایمپلنت پایه کوتاه به دلیل نیاز به ارتفاع استخوانی کمتر، برای این افراد گزینه‌ای ایده‌آل است.
۲. سینوس ماگزیلا در فک بالا
در فک بالا، سینوس ماگزیلا ممکن است باعث محدود شدن فضای استخوانی برای کاشت ایمپلنت شود. در این موارد، به جای انجام جراحی‌های پیچیده مانند سینوس لیفت، می‌توان از ایمپلنت‌های پایه کوتاه استفاده کرد.
۳. کانال عصب تحتانی در فک پایین
در فک پایین، یکی از مشکلات کاشت ایمپلنت، وجود عصب آلوئولار تحتانی است. ایمپلنت‌های کوتاه باعث می‌شوند که از آسیب به این عصب جلوگیری شود و بیمار بدون نیاز به جراحی‌های اضافی، ایمپلنت دریافت کند.
۴. بیمارانی که نمی‌خواهند جراحی پیوند استخوان انجام دهند
برخی بیماران تمایلی به انجام پیوند استخوان و تحمل هزینه و زمان طولانی این فرآیند ندارند. ایمپلنت پایه کوتاه می‌تواند راهکاری مناسب برای این افراد باشد.
مزایای ایمپلنت پایه کوتاه
۱. کاهش نیاز به پیوند استخوان
از آنجا که این ایمپلنت‌ها به استخوان کمتری نیاز دارند، می‌توان از آن‌ها بدون نیاز به جراحی‌های پیچیده پیوند استخوان استفاده کرد.
۲. زمان درمان کوتاه‌تر
پیوند استخوان معمولاً چندین ماه زمان نیاز دارد تا استخوان جدید شکل بگیرد. با استفاده از ایمپلنت‌های کوتاه، این زمان به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.
۳. کاهش هزینه
هزینه جراحی‌های پیوند استخوان و سینوس لیفت معمولاً بالا است. با استفاده از ایمپلنت‌های کوتاه، بیمار از این هزینه‌ها بی‌نیاز می‌شود.
۴. کاهش خطر آسیب به ساختارهای حیاتی
استفاده از ایمپلنت‌های کوتاه، احتمال آسیب به ساختارهای آناتومیکی مانند عصب تحتانی فک پایین یا سینوس ماگزیلا را کاهش می‌دهد.
۵. مناسب برای بیماران با شرایط خاص
افرادی که دچار بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا پوکی استخوان هستند، ممکن است گزینه مناسبی برای جراحی‌های گسترده نباشند. ایمپلنت‌های کوتاه به دلیل تهاجم کمتر، برای این بیماران گزینه‌ای بهتر محسوب می‌شود.
معایب ایمپلنت پایه کوتاه
۱. کاهش سطح تماس با استخوان
یکی از مهم‌ترین چالش‌های ایمپلنت‌های پایه کوتاه این است که سطح تماس آن‌ها با استخوان کمتر از ایمپلنت‌های استاندارد است. این موضوع ممکن است تأثیر منفی بر ثبات اولیه و تحمل فشار جویدن داشته باشد.
۲. احتمال افزایش فشار بر استخوان
به دلیل کوتاه‌تر بودن ایمپلنت، فشار جویدن ممکن است به قسمت‌های محدودی از استخوان منتقل شود که در برخی موارد می‌تواند باعث تحلیل استخوانی شود.
۳. نیاز به طراحی دقیق‌تر
برای موفقیت ایمپلنت‌های پایه کوتاه، نیاز به طراحی و برنامه‌ریزی دقیق‌تر وجود دارد. گاهی اوقات لازم است که از چندین ایمپلنت کوتاه به جای یک ایمپلنت بلند استفاده شود تا استحکام کافی ایجاد شود.
ایمپلنت پایه کوتاه چیست
مراحل جراحی ایمپلنت پایه کوتاه
۱. معاینه و ارزیابی اولیه
پزشک با استفاده از تصویربرداری CBCT و بررسی وضعیت استخوان بیمار، تصمیم می‌گیرد که آیا ایمپلنت کوتاه مناسب است یا خیر.
۲.بی‌حسی و آماده‌سازی محل جراحی
بی‌حسی موضعی انجام شده و استخوان محل کاشت ایمپلنت با دریل مخصوص آماده می‌شود.
۳. کاشت ایمپلنت
ایمپلنت پایه کوتاه در محل تعیین شده قرار داده شده و بسته به شرایط بیمار، ممکن است بلافاصله روکش موقت روی آن نصب شود یا نیاز به دوره ترمیم (۳ تا ۶ ماه) باشد.
۴. قرار دادن اباتمنت و روکش نهایی
پس از ادغام ایمپلنت با استخوان، اباتمنت و روکش نهایی روی آن قرار داده می‌شود.
موفقیت و طول عمر ایمپلنت‌های پایه کوتاه
مطالعات نشان داده‌اند که نرخ موفقیت ایمپلنت‌های پایه کوتاه در حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد است، که تقریباً مشابه ایمپلنت‌های استاندارد است. با این حال، عواملی مانند کیفیت استخوان، بهداشت دهان و دندان و میزان نیروی جویدن در موفقیت بلندمدت آن‌ها تأثیر دارند.
نتیجه‌گیری
ایمپلنت‌های پایه کوتاه یک گزینه کاربردی برای بیمارانی هستند که به دلیل تحلیل استخوانی یا محدودیت‌های آناتومیکی نمی‌توانند از ایمپلنت‌های بلند استفاده کنند. این ایمپلنت‌ها به کاهش نیاز به جراحی‌های پیچیده مانند پیوند استخوان کمک کرده و زمان و هزینه درمان را کاهش می‌دهند. با این حال، به دلیل سطح تماس کمتر با استخوان، نیاز به برنامه‌ریزی و طراحی دقیق‌تر دارند.
در نهایت، انتخاب بین ایمپلنت پایه کوتاه و ایمپلنت استاندارد باید با نظر دندانپزشک متخصص و بر اساس شرایط بیمار انجام شود.
